عفونت ادراری
عفونت ادراری چیست
عفونت دستگاه ادراری (Urinary Tract Infection) یک عفونت شایع است که می‌تواند هر بخشی از سیستم ادراری را درگیر کند، از جمله کلیه‌ها، حالب‌ها، مثانه و مجرای ادرار. بیشتر عفونت‌ها دستگاه ادراری تحتانی، یعنی مثانه و مجرای ادرار را تحت تأثیر قرار می‌دهند. زنان به دلیل ساختار آناتومیکی بدنشان، بیشتر از مردان در معرض خطر ابتلا به عفونت ادراری هستند. بر اساس آمارها، حدود ۵۰٪ از زنان در طول زندگی خود حداقل یک‌بار عفونت ادراری را تجربه می‌کنند.
عفونت ادراری که تنها مثانه را درگیر کند، معمولاً علائمی مانند درد، سوزش و ناراحتی در هنگام ادرار را به همراه دارد که می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد. با این حال، اگر این عفونت به کلیه‌ها سرایت کند، ممکن است عواقب جدی و حتی خطرناکی برای سلامتی ایجاد کند. در این حالت، عفونت کلیه‌ها می‌تواند باعث تب، لرز، درد شدید در پهلوها و حتی عفونت سیستمیک شود که نیازمند درمان فوری است.
عفونت‌های دستگاه ادراری عمدتاً به دلیل باکتری **E.coli** ایجاد می‌شوند که به‌طور طبیعی در دستگاه گوارش وجود دارد. با این حال، زمانی که این باکتری‌ها به دستگاه ادراری منتقل شوند، می‌توانند باعث عفونت شوند. در مواردی که خانمی هیچ بیماری زمینه‌ای یا شرایط جسمانی خاصی نداشته باشد و به عفونت ادراری مبتلا شود، این نوع عفونت به عنوان “عفونت مثانه ساده” شناخته می‌شود. این نوع عفونت‌ها معمولاً با مصرف آنتی‌بیوتیک‌های مخصوص و تحت نظر پزشک به‌راحتی قابل درمان هستند.
اما در مواردی که خانمی به دلیل شرایطی مانند دیابت یا در دوران بارداری به عفونت ادراری مبتلا شود، عفونت به عنوان “عفونت ادراری پیچیده” شناخته می‌شود. در این حالت، درمان نیاز به دقت و مراقبت بیشتری دارد، زیرا این عفونت‌ها می‌توانند خطرات جدی‌تری برای سلامتی فرد به همراه داشته باشند. پزشکان معمولاً در این موارد درمان‌های دقیق‌تری را پیشنهاد می‌کنند تا از بروز عوارض جلوگیری شود.
به‌طور کلی، درمان عفونت‌های دستگاه ادراری معمولاً با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها صورت می‌گیرد، اما مهم‌تر از آن، اقدامات پیشگیرانه‌ای است که می‌توان برای کاهش احتمال ابتلا به این عفونت‌ها انجام داد. این اقدامات شامل رعایت بهداشت مناسب، مصرف کافی آب، و تخلیه مرتب مثانه به‌ویژه پس از رابطه جنسی است.
انواع عفونت ادراری:
عفونت‌های دستگاه ادراری معمولاً زمانی اتفاق می‌افتند که باکتری‌ها از طریق مجرای ادرار وارد دستگاه ادراری شده و شروع به تکثیر در مثانه می‌کنند. اگرچه سیستم ادراری به گونه‌ای طراحی شده است که از چنین مهاجمان میکروسکوپی دوری کند. این دفاع‌ها گاهی اوقات شکست می‌خورند. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، باکتری ممکن است نفوذ کرده و به یک عفونت کامل در دستگاه ادراری تبدیل شود. شایع‌ترین عفونت‌های ادراری عمدتاً در زنان رخ می‌دهد و مثانه و مجرای ادرار را درگیر می‌کند.
عفونت‌های دستگاه ادراری می‌توانند در قسمت‌های مختلف این سیستم رخ دهند و بسته به محل عفونت، علائم و نام متفاوتی داشته باشند. هر نوع از این عفونت‌ها به دلیل تأثیرگذاری بر نواحی مختلف، نیاز به تشخیص و درمان مناسب دارد.
سیستیت (عفونت مثانه)
سیستیت یا عفونت مثانه، یکی از شایع‌ترین انواع عفونت‌های ادراری است. این عفونت می‌تواند باعث بروز علائمی مانند احساس نیاز مکرر به ادرار کردن، درد و سوزش هنگام ادرار، درد در ناحیه زیر شکم و همچنین تغییر رنگ و ظاهر ادرار به رنگ کدر یا خونی شود. این نوع عفونت معمولاً با مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و رعایت بهداشت قابل درمان است، اما در صورت عدم درمان مناسب، ممکن است به عفونت‌های جدی‌تری منجر شود.
عوامل عفونت مثانه
سیستیت یا عفونت مثانه عمدتاً به دلیل ورود باکتری‌ها به مثانه و تکثیر آنها در این ناحیه ایجاد می‌شود. باکتری E.coli که به‌طور طبیعی در روده وجود دارد، از شایع‌ترین عوامل ایجاد سیستیت است. این باکتری می‌تواند از طریق مجرای ادرار به مثانه منتقل شده و باعث عفونت شود. عواملی که خطر ابتلا به سیستیت را افزایش می‌دهند شامل:
- رابطه جنسی: فعالیت جنسی می‌تواند باعث انتقال باکتری‌ها از ناحیه مقعد به مجرای ادرار و در نهایت مثانه شود.
- مصرف ناکافی آب: کم‌آبی بدن می‌تواند باعث تغلیظ ادرار و کاهش شستشوی باکتری‌ها از طریق ادرار شود، که به افزایش احتمال عفونت کمک می‌کند.
- انسداد مجاری ادراری: انسدادهایی مانند سنگ کلیه یا بزرگ شدن پروستات می‌توانند جریان ادرار را کاهش داده و خطر عفونت را افزایش دهند.
- تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی در دوران یائسگی یا بارداری می‌تواند باعث تغییر در محیط واژن و افزایش خطر عفونت مثانه شود.
عفونت ماه عسل
سیستیت ماه عسل نوعی خاص از عفونت ادراری است که معمولاً پس از تحریک مکرر طی روابط جنسی ایجاد می‌شود. این نوع عفونت به دلیل نزدیکی با فعالیت‌های جنسی به نام سیستیت ماه عسل معروف است. اگر این عفونت به موقع تشخیص داده نشده و درمان نشود، می‌تواند به مجاری ادراری و حتی کلیه‌ها نیز منتقل شده و باعث عفونت‌های پیچیده‌تر و جدی‌تر شود.
این نوع عفونت بیشتر در زنان جوان و به‌ویژه آن‌هایی که تازه ازدواج کرده‌اند، شایع است. علائمی مانند تکرر ادرار، سوزش و درد هنگام ادرار، درد در ناحیه زیر شکم، و تیره شدن رنگ ادرار از نشانه‌های این عفونت هستند. برای پیشگیری و درمان این نوع عفونت، رعایت بهداشت جنسی، مصرف آب کافی، و تخلیه مرتب مثانه پس از رابطه جنسی توصیه می‌شود. درمان سیستیت ماه عسل معمولاً با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های مناسب و توصیه‌های پزشکی قابل انجام است، و پیگیری مداوم این عفونت می‌تواند از عوارض جدی‌تر جلوگیری کند.
پیلونفریت (عفونت کلیه‌ها)
پیلونفریت یکی از خطرناک‌ترین انواع عفونت‌های ادراری است که کلیه‌ها را درگیر می‌کند. این عفونت می‌تواند علائمی شدیدتر از سیستیت داشته باشد، از جمله تب بالا، لرز، حالت تهوع، استفراغ، و درد شدید در ناحیه بالای کمر یا پهلوها. پیلونفریت نیاز به درمان فوری دارد، زیرا می‌تواند به آسیب جدی به کلیه‌ها و حتی عفونت خون (سپسیس) منجر شود.
عوامل پیلونفریت
پیلونفریت یا عفونت کلیه‌ها زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌ها از مثانه یا مجرای ادرار به سمت کلیه‌ها حرکت کرده و در آنجا باعث عفونت شوند. دلایل اصلی ایجاد پیلونفریت عبارتند از:
- عفونت‌های مکرر مثانه: اگر عفونت مثانه به درستی درمان نشود یا عود کند، باکتری‌ها می‌توانند به کلیه‌ها سرایت کرده و باعث پیلونفریت شوند.
- انسداد مجاری ادراری: انسداد در مجاری ادراری مانند سنگ کلیه یا بزرگ شدن پروستات می‌تواند باعث برگشت ادرار به کلیه‌ها و در نتیجه عفونت کلیه شود.
- دستگاه‌های پزشکی: استفاده از دستگاه‌هایی مانند کاتتر ادراری می‌تواند خطر ورود باکتری‌ها به دستگاه ادراری و انتقال آنها به کلیه‌ها را افزایش دهد.
- دیابت: افراد مبتلا به دیابت به دلیل سیستم ایمنی ضعیف‌تر و افزایش قند خون، بیشتر در معرض خطر پیلونفریت قرار دارند.
اورتریت (عفونت مجرای ادرار)
اورتریت عفونتی است که مجرای ادرار را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این عفونت می‌تواند باعث ترشح غیرطبیعی از مجرای ادرار و همچنین سوزش شدید هنگام ادرار شود. این عفونت معمولاً به دلیل انتقال باکتری‌ها یا ویروس‌ها به مجرای ادرار رخ می‌دهد و نیاز به درمان آنتی‌بیوتیکی دارد.
عوامل اورتریت
اورتریت یا عفونت مجرای ادرار معمولاً به دلیل عفونت‌های مقاربتی (STIs) ایجاد می‌شود. باکتری‌ها و ویروس‌هایی که از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شوند، می‌توانند باعث التهاب و عفونت مجرای ادرار شوند. دلایل اصلی اورتریت عبارتند از:
- باکتری‌ها: Chlamydia trachomatis و Neisseria gonorrhoeae از شایع‌ترین عوامل باکتریایی اورتریت هستند که از طریق تماس جنسی منتقل می‌شوند.
- ویروس‌ها: ویروس‌های هرپس تناسلی (HSV) نیز می‌توانند باعث اورتریت شوند.
- مواد شیمیایی: استفاده از محصولات تحریک‌کننده مانند صابون‌ها یا اسپرم‌کش‌ها ممکن است باعث التهاب مجرای ادرار و افزایش خطر عفونت شود.
- آسیب‌های فیزیکی: وارد شدن ضربه یا آسیب به مجرای ادرار نیز می‌تواند زمینه‌ساز اورتریت شود.
هر یک از این عفونت‌ها نیاز به تشخیص دقیق و درمان مناسب دارد تا از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری شود. پزشکان معمولاً با توجه به نوع عفونت و عوامل ایجادکننده آن، درمان‌های مناسبی را تجویز می‌کنند.
عوامل خطرزای عفونت ادراری
عفونت‌های دستگاه ادراری (UTIs) در میان زنان بسیار شایع است و بسیاری از زنان در طول زندگی خود بیش از یک بار به این نوع عفونت دچار می‌شوند. عوامل مختلفی می‌توانند خطر ابتلا به عفونت ادراری را افزایش دهند، که برخی از آنها به ویژه در زنان بیشتر دیده می‌شود.
آناتومی زنانه
یکی از مهم‌ترین عوامل خطرزا در زنان، ساختار آناتومیکی مجرای ادرار آنهاست. مجرای ادرار در زنان کوتاه‌تر از مردان است، به همین دلیل باکتری‌ها مسیر کوتاه‌تری برای رسیدن به مثانه دارند. این ساختار آناتومیکی باعث می‌شود که زنان نسبت به مردان بیشتر در معرض خطر عفونت‌های ادراری قرار بگیرند.
فعالیت جنسی
زنان فعال جنسی به دلیل تماس بیشتر باکتری‌ها با مجرای ادرار، بیشتر در معرض خطر عفونت ادراری قرار دارند. همچنین، داشتن یک شریک جنسی جدید یا افزایش تعداد شرکای جنسی می‌تواند خطر ابتلا به UTI را افزایش دهد. فعالیت جنسی مکرر می‌تواند باعث تحریک مجرای ادرار و ورود باکتری‌ها به مثانه شود.
انواع خاص پیشگیری از بارداری
زنانی که از روش‌های خاصی برای پیشگیری از بارداری استفاده می‌کنند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای عفونت ادراری باشند. به عنوان مثال، استفاده از دیافراگم برای پیشگیری از بارداری و همچنین استفاده از عوامل اسپرم‌کش می‌تواند تعادل طبیعی باکتری‌ها در ناحیه تناسلی را مختل کرده و خطر عفونت را افزایش دهد.
یائسگی
پس از یائسگی، کاهش سطح استروژن در بدن می‌تواند تغییراتی در دستگاه ادراری ایجاد کند که زن را نسبت به عفونت‌ها آسیب‌پذیرتر می‌کند. کاهش استروژن می‌تواند باعث خشک شدن و نازک شدن بافت‌های مجرای ادرار و مثانه شود، که این تغییرات می‌تواند باعث افزایش خطر عفونت ادراری شود.
ناهنجاری‌های دستگاه ادراری
برخی افراد با ناهنجاری‌های ساختاری در دستگاه ادراری متولد می‌شوند که مانع از جریان طبیعی ادرار می‌شود. این ناهنجاری‌ها می‌توانند باعث تجمع ادرار در مثانه و در نتیجه افزایش خطر عفونت شوند. برگشت ادرار از مثانه به کلیه‌ها نیز یکی دیگر از مشکلاتی است که خطر ابتلا به UTI را افزایش می‌دهد.
انسداد در دستگاه ادراری
عواملی مانند سنگ کلیه می‌توانند باعث انسداد در دستگاه ادراری شوند و ادرار را در مثانه گیر اندازند. این انسدادها می‌توانند محیطی مناسب برای رشد باکتری‌ها فراهم کنند و خطر عفونت ادراری را افزایش دهند.
سیستم ایمنی سرکوب شده
بیماری‌هایی مانند دیابت که سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کنند، می‌توانند فرد را بیشتر در معرض خطر عفونت ادراری قرار دهند. سیستم ایمنی ضعیف‌تر نمی‌تواند به‌طور مؤثر با عفونت‌ها مبارزه کند، که این موضوع باعث افزایش خطر عفونت می‌شود.
استفاده از کاتتر
افرادی که به دلیل مشکلات سلامتی نمی‌توانند به‌طور طبیعی ادرار کنند و از کاتتر استفاده می‌کنند، بیشتر در معرض خطر عفونت ادراری هستند. کاتترها می‌توانند به‌عنوان یک پل برای ورود باکتری‌ها به مثانه عمل کنند. این وضعیت به‌ویژه در بیمارانی که در بیمارستان بستری هستند یا افرادی که دارای مشکلات عصبی هستند، بیشتر دیده می‌شود.
جراحی یا معاینه اخیر دستگاه ادراری
افرادی که به‌تازگی جراحی دستگاه ادراری انجام داده‌اند یا تحت معاینات پزشکی با استفاده از ابزارهای پزشکی قرار گرفته‌اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت ادراری هستند. ورود ابزارهای پزشکی به دستگاه ادراری می‌تواند باعث انتقال باکتری‌ها و افزایش خطر عفونت شود.
ننوشیدن مایعات کافی
مصرف ناکافی مایعات می‌تواند باعث تغلیظ ادرار و کاهش شستشوی باکتری‌ها از طریق ادرار شود. این امر می‌تواند منجر به افزایش خطر عفونت ادراری شود.
عدم رعایت بهداشت و خشک نگه داشتن ناحیه تناسلی
عدم رعایت بهداشت مناسب و عدم خشک نگه داشتن ناحیه تناسلی می‌تواند خطر انتقال باکتری‌ها به مجرای ادرار را افزایش دهد، که این موضوع نیز از عوامل مؤثر در بروز عفونت‌های ادراری است.
به طور کلی، شناخت عوامل خطرزا و رعایت اقدامات پیشگیرانه می‌تواند به کاهش احتمال ابتلا به عفونت‌های ادراری کمک کند. رعایت بهداشت شخصی، مصرف کافی مایعات، تخلیه منظم مثانه و توجه به علائم اولیه عفونت ادراری از مهم‌ترین راهکارها برای پیشگیری از این نوع عفونت‌ها هستند.
علائم عفونت ادراری خفیف
عفونت ادراری خفیف ممکن است با مجموعه‌ای از علائم آزاردهنده همراه باشد که به تشخیص و درمان سریع‌تر کمک می‌کنند. از جمله علائم شایع این نوع عفونت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- احساس سوزش و درد هنگام دفع ادرار: یکی از شایع‌ترین علائم عفونت ادراری، سوزش و درد در هنگام ادرار کردن است که می‌تواند باعث ناراحتی زیادی برای فرد شود.
- تکرر ادرار: در عفونت‌های ادراری، فرد ممکن است نیاز مکرر به ادرار کردن داشته باشد، هرچند حجم ادرار در هر مرتبه کم است.
- احساس درد در قسمت زیر شکم: درد در ناحیه زیر شکم، به‌ویژه در نزدیکی مثانه، می‌تواند نشان‌دهنده عفونت مثانه باشد.
- بوی بد ادرار: تغییر بوی ادرار و ایجاد بوی ناخوشایند می‌تواند از نشانه‌های وجود باکتری‌ها در دستگاه ادراری باشد.
- وجود خون در ادرار: در برخی موارد، عفونت ادراری می‌تواند باعث وجود خون در ادرار شود که به آن هماچوری گفته می‌شود.
علاوه بر این علائم، در مواردی که عفونت به قسمت‌های بالاتری از دستگاه ادراری، مانند کلیه‌ها، گسترش یابد، علائمی شدیدتر مانند تب، درد در ناحیه کمر، درد در ناحیه کشاله ران، تهوع و استفراغ نیز ممکن است بروز کنند.
تشخیص عفونت ادراری
تشخیص دقیق عفونت ادراری، به‌ویژه در موارد خفیف، نیازمند توجه به علائم بالینی و استفاده از روش‌های تشخیصی مناسب است. از جمله روش‌های تشخیصی مهم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آنالیز نمونه ادرار: پزشک ممکن است برای بررسی وجود گلبول‌های سفید، گلبول‌های قرمز و باکتری‌ها، آزمایش آنالیز ادرار را تجویز کند. این آزمایش می‌تواند اطلاعات مهمی در مورد وجود عفونت و شدت آن ارائه دهد.
- کشت ادرار: در برخی موارد، پزشک ممکن است پس از آنالیز ادرار، کشت ادرار را نیز تجویز کند. این آزمایش به شناسایی نوع باکتری‌های موجود در ادرار کمک می‌کند و مشخص می‌کند که کدام آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان موثرتر هستند.
- تصویربرداری از دستگاه ادراری: در صورتی که فرد دچار عفونت‌های مکرر شود و پزشک مشکوک به وجود ناهنجاری‌های ساختاری در دستگاه ادراری باشد، ممکن است سونوگرافی، CT اسکن یا MRI تجویز شود. این روش‌ها به پزشک کمک می‌کنند تا هر گونه انسداد یا ناهنجاری را تشخیص دهد.
- سیستوسکوپی: در مواردی که عفونت‌های ادراری مکرر رخ می‌دهد، پزشک ممکن است از سیستوسکوپی برای مشاهده داخل مثانه و مجرای ادرار استفاده کند. سیستوسکوپ یک لوله نازک و بلند با عدسی است که از طریق مجرای ادرار وارد مثانه می‌شود و به پزشک امکان مشاهده مستقیم داخل مثانه را می‌دهد.
پس از انجام معاینات و آزمایش‌های لازم، پزشک با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، نوع عفونت و شدت آن را تشخیص داده و مناسب‌ترین روش درمانی را انتخاب می‌کند. در بیشتر موارد، درمان عفونت ادراری شامل مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها می‌شود، اما بسته به شرایط بیمار و نوع عفونت، ممکن است روش‌های درمانی دیگری نیز مد نظر قرار گیرد. رعایت دستورالعمل‌های پزشک و تکمیل دوره درمانی بسیار مهم است تا از عود مجدد عفونت و بروز عوارض جلوگیری شود.
درمان عفونت ادراری در زنان
انتخاب روش درمانی مناسب برای عفونت‌های ادراری در زنان به عوامل متعددی از جمله نوع عفونت، شدت آن، و شرایط کلی بیمار بستگی دارد. پزشک با بررسی دقیق شرح حال بیمار، انجام آزمایش‌های لازم و ارزیابی شرایط جسمانی بیمار، بهترین روش درمانی را برای رفع میکروارگانیسم‌های عفونت‌زا اتخاذ می‌کند.
درمان عفونت ادراری ساده
در صورتی که عفونت ادراری از نوع ساده باشد، مصرف یک دوره آنتی‌بیوتیک طبق تجویز پزشک معمولاً بهبود سریع بیماری را به دنبال دارد. پزشک بر اساس نوع میکروارگانیسم‌های عامل عفونت و حساسیت آنها به داروهای مختلف، بهترین آنتی‌بیوتیک را انتخاب می‌کند تا میکروارگانیسم‌های عفونت‌زا به‌طور کامل از بین بروند و عوارض ناشی از عفونت نیز برطرف شود.
درمان عفونت‌های ادراری مکرر
برای افرادی که به طور مکرر دچار عفونت‌های ادراری می‌شوند، پزشک ممکن است تدابیر درمانی خاصی را در نظر بگیرد، از جمله:
- مصرف آنتی‌بیوتیک با دوز کم: این روش معمولاً برای مدت شش ماه یا بیشتر به‌کار می‌رود تا از عود عفونت جلوگیری شود.
- آنتی‌بیوتیک بعد از مقاربت جنسی: در صورتی که عفونت ادراری به‌طور مکرر پس از فعالیت جنسی رخ دهد، پزشک ممکن است تجویز یک دوز واحد آنتی‌بیوتیک پس از مقاربت را توصیه کند.
- استروژن درمانی واژینال: در زنان یائسه که کاهش سطح استروژن می‌تواند منجر به افزایش خطر عفونت‌های ادراری شود، استفاده از استروژن موضعی واژینال می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به عفونت کمک کند.
درمان عفونت ادراری شدید
در مواردی که عفونت ادراری به شدت گسترش یافته و علائم جدی‌تری مانند تب بالا، درد شدید یا عفونت در کلیه‌ها (پیلونفریت) ایجاد شود، ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان و درمان با آنتی‌بیوتیک‌های داخل وریدی باشد. این روش درمانی باعث می‌شود که دارو به سرعت به جریان خون وارد شود و عفونت به‌طور مؤثرتری کنترل و درمان گردد.
اقدامات تکمیلی در درمان عفونت ادراری:
علاوه بر درمان دارویی، رعایت برخی نکات می‌تواند به بهبود سریع‌تر و پیشگیری از عود مجدد عفونت کمک کند:
- مصرف مایعات فراوان: نوشیدن آب به مقدار کافی می‌تواند به شستشوی باکتری‌ها از دستگاه ادراری کمک کرده و علائم عفونت را کاهش دهد.
- اجتناب از مصرف مواد تحریک‌کننده: موادی مانند کافئین، الکل، و غذاهای تند ممکن است باعث تحریک مثانه شوند و علائم عفونت را تشدید کنند.
- رعایت بهداشت شخصی: تمیز و خشک نگه‌داشتن ناحیه تناسلی و اجتناب از استفاده از محصولات تحریک‌کننده مانند اسپری‌ها و دئودورانت‌های واژینال می‌تواند به پیشگیری از عفونت‌های ادراری کمک کند.
عوارض عفونت ادراری
هنگامی که عفونت‌های دستگاه ادراری (UTI) به موقع و به درستی درمان شوند، عوارض ناشی از آنها به‌ندرت رخ می‌دهند. اما اگر این عفونت‌ها بدون درمان باقی بمانند، می‌توانند به مشکلات جدی و گاه تهدید کننده زندگی منجر شوند. برخی از عوارض ناشی از عدم درمان عفونت ادراری عبارتند از:
- عفونت‌های مکرر: زنانی که در یک دوره شش ماهه دو یا بیشتر از دو عفونت ادراری یا در یک سال چهار یا بیشتر از آن تجربه می‌کنند، در معرض خطر بالای عفونت‌های مکرر هستند.
- آسیب دائمی به کلیه: عفونت‌های حاد یا مزمن کلیه (پیلونفریت) که به دلیل عدم درمان مناسب UTI رخ می‌دهند، می‌توانند به آسیب‌های دائمی به بافت کلیه منجر شوند.
- افزایش خطر زایمان زودرس یا وزن کم نوزاد: زنانی که در دوران بارداری دچار عفونت ادراری می‌شوند، در معرض خطر بالاتر زایمان زودرس یا به دنیا آوردن نوزاد با وزن کم قرار دارند.
- سپسیس: سپسیس یک عارضه بالقوه تهدید کننده زندگی است که می‌تواند در صورت گسترش عفونت از مجرای ادراری به کلیه‌ها رخ دهد. این وضعیت نیاز به مداخله فوری پزشکی دارد.
چه زمان به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر با هر یک از علائم زیر مواجه شدید، مراجعه به پزشک برای بررسی و درمان ضروری است:
- احساس سوزش در هنگام ادرار کردن: این علامت شایع عفونت‌های ادراری است که نباید نادیده گرفته شود.
- احساس درد هنگام ادرار کردن: درد در هنگام دفع ادرار نیز می‌تواند نشان‌دهنده وجود عفونت باشد.
- دفع مکرر و مقدار کمی ادرار: اگر احساس نیاز مکرر به ادرار دارید اما هر بار فقط مقدار کمی ادرار دفع می‌شود، این می‌تواند یکی از نشانه‌های عفونت باشد.
- ادرار به رنگ چای یا خونی: تغییر رنگ ادرار به سمت تیرگی یا وجود خون در ادرار نیازمند توجه فوری پزشکی است.
- استشمام بوی بد از ادرار: بوی غیرعادی و ناخوشایند از ادرار نیز ممکن است نشان‌دهنده وجود عفونت باشد.
این علائم معمولاً با مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها بهبود می‌یابند. اما اگر پس از مصرف دارو همچنان علائم ادامه داشت یا با تب، لرز، تهوع و استفراغ همراه شد، باید مجدداً به پزشک مراجعه کنید. این علائم می‌توانند نشان‌دهنده گسترش عفونت به کلیه‌ها و ایجاد عفونت دستگاه فوقانی ادراری باشند، که نیازمند بررسی و درمان فوری است.
راه‌های پیشگیری از عفونت ادراری در زنان
برای کاهش خطر ابتلا به عفونت‌های ادراری، می‌توانید اقداماتی را در زندگی روزمره خود انجام دهید. برخی از این راهکارهای پیشگیری عبارتند از:
- نوشیدن مایعات فراوان، به ویژه آب: نوشیدن آب به رقیق شدن ادرار کمک می‌کند و باعث می‌شود که دفعات ادرار بیشتری داشته باشید. این کار می‌تواند به شستشوی باکتری‌ها از دستگاه ادراری قبل از اینکه عفونت ایجاد شود، کمک کند.
- استفاده از لباس‌های زیر نخی: استفاده از لباس‌های زیر نخی و اجتناب از پوشیدن لباس‌های تنگ می‌تواند به حفظ تهویه مناسب و جلوگیری از رشد باکتری‌ها کمک کند.
- پاک کردن از جلو به عقب: بعد از ادرار یا اجابت مزاج، همیشه ناحیه تناسلی را از جلو به عقب پاک کنید. این روش باعث جلوگیری از گسترش باکتری‌های ناحیه مقعد به واژن و مجرای ادرار می‌شود.
- خودداری از طولانی نگه داشتن ادرار: نگه داشتن ادرار برای مدت طولانی می‌تواند به رشد باکتری‌ها در مثانه کمک کند. بنابراین، تخلیه منظم مثانه برای پیشگیری از عفونت اهمیت دارد.
- تخلیه مثانه بلافاصله پس از مقاربت: پس از رابطه جنسی، تخلیه مثانه می‌تواند به دفع باکتری‌هایی که ممکن است وارد مجرای ادرار شده باشند، کمک کند.
- خودداری از استفاده از محصولات تحریک کننده زنانه: استفاده از اسپری‌های دئودورانت یا سایر محصولات زنانه مانند پودر در ناحیه تناسلی می‌تواند مجرای ادرار را تحریک کرده و خطر عفونت را افزایش دهد.
- تغییر روش‌های پیشگیری از بارداری: برخی روش‌های پیشگیری از بارداری مانند دیافراگم‌ها یا کاندوم‌های بدون روغن یا اسپرم‌کش‌ها می‌توانند به رشد باکتری کمک کنند. در صورت تجربه مکرر عفونت‌های ادراری، ممکن است نیاز به تغییر روش پیشگیری داشته باشید.
رعایت این نکات ساده می‌تواند به میزان قابل توجهی خطر ابتلا به عفونت‌های ادراری را کاهش دهد و به حفظ سلامت دستگاه ادراری کمک کند.
دیدگاهتان را بنویسید