روزه داری در بارداری و شیردهی
روزه داری در دوران بارداری و شیردهی
روزه‌داری در ماه مبارک رمضان برای زنان باردار و شیرده می‌تواند موضوعی چالش‌برانگیز باشد. پزشکان و متخصصین توصیه می‌کنند که زنان باردار و شیرده پیش از تصمیم به روزه‌داری، حتما با پزشک مشورت نمایند تا از وضعیت سلامت خود و جنین‌شان اطمینان حاصل کنند. روزه‌داری می‌تواند با کاهش مصرف مایعات و مواد غذایی، بر روی تغذیه و سلامت مادر و در نتیجه سلامت جنین تأثیر بگذارد. از این رو، توجه به نیازهای تغذیه‌ای و مصرف کافی آب در بسیار مهم است.
بر اساس نظر مراجع تقلید، روزه‌داری در ماه مبارک رمضان در صورت ضرر برای جنین و مادر، برای زنان باردار واجب نیست و به دلایل مشکلاتی که ممکن است به همراه داشته باشد مادران باردار می توانند در ماه رمضان روزه نگیرند. اما مادرانی که توانایی روزه گرفتن دارند و تمایل دارند تا در ماه مبارک رمضان روزه بگیرند لازم است برخی نکات لازم را بدانند و رعایت نمایند.
روزه‌داری در سه ماهه اول بارداری بسیار خطرناک و ممنوع است بعد از سه ماهه اول بارداری اگر مادر و جنین هر دو سالم باشند، مادر می تواند در صورت تمایل با مشورت پزشک خود روزه بگیرد. در صورتی که یک زن باردار تصمیم به روزه‌داری دارد، مهم است که در دوران افطار و سحر، تمرکز بر روی یک رژیم غذایی متوازن و مغذی داشته باشد. مصرف کافی پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری مانند آهن و کلسیم برای حفظ سلامت مادر و رشد مناسب جنین حیاتی است. همچنین، زنان باردار باید از روزه‌داری در شرایط خاص پزشکی مانند دیابت بارداری، فشار خون بالا یا هر گونه وضعیتی که ممکن است به سلامتی آن‌ها و جنین‌شان آسیب برساند، خودداری نمایند. در هر حال، مشاوره با پزشک قبل از شروع روزه‌داری برای اطمینان از سلامتی و ایمنی هر دو مادر و جنین ضروری است.
در ادامه این مقاله به بررسی روزه‌داری در مراحل مختلف بارداری و همچنین تغذیه مناسب روزه‌داری برای مادران باردار می‌پردازیم.
روزه داری در سه ماهه اول بارداری
در سه ماهه اول بارداری مهم ترین عضو بدن جنین شما یعنی مغز جنین در حال شکل‌گیری و تکوین است در این زمان جنین به گلوکز مادر نیاز مبرم دارد و قند خون مادر در سلامت جنین تاثیر به سزایی دارد. در سه ماهه اول بارداری روزه داری برای مادران ممنوع است. زیرا فقدان تغذیه مناسب می‌تواند به ضرر رشد جنین تمام شود و منجر به ناهنجاری‌های رشدی مغز و مشکلات آتی یادگیری گردد. به همین دلیل، تاکید می‌شود که روزه گرفتن در سه ماه اول بارداری ممنوع است.
روزه داری در سه ماهه دوم بارداری
در دوران سه ماهه دوم بارداری، روزه‌داری برای مادرانی که از وضعیت سلامت خوبی برخوردار هستند و دچار مشکلاتی چون دیابت، فشار خون بالا، کم وزنی جنین یا خود، کم‌خونی یا تجربه حاملگی‌های ناموفق پیشین نیستند، پس از مشورت با پزشک خود، بلامانع است و در صورتی که تصمیم به روزه‌داری بگیرند توصیه می‌شود تعداد وعده‌های غذایی از افطار تا سحر بیشتر باشد، با تمرکز بر مواد غذایی طبیعی و پروتئین‌ها، کاهش مصرف مواد قندی و همچنین نوشیدن مایعات فراوان(حداقل ۸ لیوان آب).
روزه داری در سه ماهه سوم بارداری
از آنجا که بیشترین افزایش وزن و رشد جنین در سه ماهه سوم بارداری است توصیه می شود مادران باردار در سه ماهه سوم نیز روزه نگیرند زیرا ریسک کم وزنی جنین و شروع زودهنگام دردهای زایمانی افزایش می‌یابد. علاوه بر این، ممکن است ترشح شیر در دوران پس از زایمان کاهش یابد. پس بهتر است زنان باردار در این سه ماهه نیز از روزه‌داری اجتناب ورزند.
برنامه غذایی مناسب روزه‌داری در بارداری
برای تنظیم یک برنامه غذایی جامع که تمام نیازهای مغذی را پوشش دهد، مشاوره با یک متخصص تغذیه می‌تواند بسیار مفید باشد. در این دوران، مصرف کافی فیبرها و غلات باید در اولویت قرار گیرد.
کسانی که به نوشیدنی‌های دارای کافئین عادت دارند، باید در هفته‌های پیش از رمضان میزان مصرف کافئین خود را کاهش دهند تا از سردردهای ناشی از کمبود کافئین در زمان روزه‌داری پیشگیری کنند. توجه داشته باشید که مصرف کافئین برای زنان باردار نباید از ۲۰۰ میلی‌گرم در روز، معادل دو فنجان قهوه یا نسکافه، تجاوز کند.
به جای دو وعده‌ی سنگین افطار و سحر، وعده‌های غذایی متعددی با حجم کمتر بگنجانید تا از بروز یبوست، سوءهاضمه و سردرد جلوگیری کنید و وزن خود را در دوران روزه‌داری زیر نظر داشته باشید.
مواد غذایی مناسب برای وعده سحر
وعده‌ی سحری برای مادران باردار که روزه می‌گیرند، حیاتی است و انرژی لازم برای تمام روز را فراهم می‌کند. استفاده از مواد غذایی دارای فیبر در سحر توصیه می‌شود. غذاهایی که انرژی خود را به تدریج آزاد می‌کنند مانند کربوهیدرات‌ها و غلات سبوس‌دار، شیر کم‌چرب، موز، خرما و آجیل برای این وعده ایده‌آل هستند.
مواد غذایی مناسب برای وعده افطار
در افطار، از مواد غذایی سبک و متعادل استفاده کنید تا معده دچار مشکل نشود. می‌توانید با سوپ‌های رقیق روزه خود را افطار نمایید. حلیم نیز انتخاب مناسبی است. در وعده افطار از خوراکی‌هایی که در مدت زمان کوتاه تری انرژی خود را آزاد می کنند استفاده نمایید. آبمیوه ها از این موارد هستند. شیر و خرما نیز انتخاب مناسبی برای وعده افطار است.
مواد غذایی مناسب برای شام
برای وعده شام، مصرف غذاهای غنی از پروتئین مانند گوشت قرمز، مرغ و ماهی توصیه می‌شود. همچنین مهم است که در این وعده، کربوهیدرات‌ها، سبزیجات و حبوبات به مقدار کافی وجود داشته باشند تا از کمبود هر یک از مواد مغذی پیشگیری شود.
علائم خطر روزه در بارداری
اگر در هنگام روزه داری علائم زیر را مشاهده کردید به پزشک خود یا بیمارستان مراجعه نمایید:
- اگر تغییری در حرکت‌های جنین احساس کردید، زیاد حرکت نمی کند یا لگد نمی زند.
- اگر علائم انقباضات که نشان‌دهنده زایمان زودرس است را تجربه کردید.
- اگر متوجه شدید که در این دوران وزنتان افزایش نمی‌یابد و به طور مداوم کاهش می‌یابد.
- اگر سردرد، تب یا درد در نقاط مختلف بدن را احساس کردید.
- اگر دچار حالت تهوع شدید.
- اگر نشانه‌های کم آبی را تجربه کردید که شامل تشنگی شدید، میزان ادرار کم، بوی بد ادرار و رنگ تیره ادرار است، که ممکن است به دلیل عفونت دستگاه ادراری یا سایر مشکلات باشد.
- اگر علائمی مانند سرگیجه، گیجی، ضعف یا خستگی شدید را حس کردید و این حالات با استراحت بهبود نیافت، روزه خود را باطل کرده، آب حاوی نمک و شکر بنوشید و به سرعت با پزشک خود تماس بگیرید.
روزه داری در دوران شیردهی
در شش ماه اول دوران شیردهی تنها منبع غذایی نوزاد، شیر مادر است و با توجه به اینکه روزه‌داری سبب اختلال در شیردهی و به دنبال آن اختلال در وزن‌گیری کودک می‌گردد، بهتر است در این ایام از روزه داری خودداری شود.
پس از گذر از شش ماه اول زندگی کودک و آغاز تغذیه تکمیلی، در صورتی که مادر شیرده رژیم غذایی سالم و متعادلی را دنبال کرده و رشد کودک مطابق با منحنی استاندارد باشد، روزه‌داری منعی ندارد.
دیدگاهتان را بنویسید